Η Κεφαλονιά είναι ένας τόπος που κουβαλάει ιστορία, ομορφιά και έναν μοναδικό χαρακτήρα. Όμως η πραγματική της δύναμη δεν βρίσκεται μόνο στα τοπία ή στις παραδόσεις της· βρίσκεται στους ανθρώπους που την κατοικούν. Κι ανάμεσά τους, οι νέοι που επιλέγουν να ζουν μόνιμα εδώ παίζουν καθοριστικό ρόλο για το παρόν και το μέλλον του νησιού. Η ζωή τον χειμώνα είναι διαφορετική· πιο ήρεμη, πιο κλειστή, πιο αυθεντική. Για τους νέους, αυτή η εποχή μπορεί να σημαίνει άλλοτε ελευθερία και δημιουργία, κι άλλοτε περιορισμούς και ανασφάλεια.
Η καθημερινότητα των μόνιμων νέων στην Κεφαλονιά έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες. Από τη μία πλευρά, υπάρχει η γοητεία του τόπου: η φύση, οι ανθρώπινες σχέσεις, η αίσθηση κοινότητας που δύσκολα συναντά κανείς σε μεγάλα αστικά κέντρα. Οι ρυθμοί είναι πιο ήσυχοι, και αυτό δίνει χώρο για ουσιαστικές επαφές και δεσμούς. Από την άλλη πλευρά όμως, οι επιλογές παραμένουν περιορισμένες. Δεν υπάρχουν πάντα αρκετοί χώροι για κοινωνικές ή δημιουργικές δραστηριότητες, οι δυνατότητες εργασίας δεν ξεφεύγουν εύκολα από συγκεκριμένα μονοπάτια, ενώ οι ευκαιρίες για προσωπική εξέλιξη είναι λίγες. Αυτή η πραγματικότητα συχνά κάνει τους νέους να νιώθουν ότι φτάνουν σε αδιέξοδο, πως αν θέλουν περισσότερες επιλογές, πρέπει να φύγουν.
Η εικόνα αυτή αποτυπώνεται και στην πραγματικότητα που βιώνουν καθημερινά οι νέοι. Οι περισσότεροι βρίσκουν εργασία σε συγκεκριμένους τομείς, συχνά σερβιτόροι ή υπάλληλοι εποχικής απασχόλησης, ανεξάρτητα από το αν έχουν σπουδάσει κάτι διαφορετικό ή αν διαθέτουν δεξιότητες που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν αλλού. Το αποτέλεσμα είναι ότι το νησί δεν τους προσφέρει εύκολα τη δυνατότητα να χτίσουν επαγγελματική πορεία, αλλά τους περιορίζει σε ρόλους που απλώς εξασφαλίζουν ένα εισόδημα. Παράλληλα, και η κοινωνική τους ζωή δεν έχει πάντα διεξόδους: οι επιλογές για δραστηριότητες είναι λίγες, οι χώροι συνάντησης περιορισμένοι, ενώ η καθημερινότητα συχνά μοιάζει να περιστρέφεται γύρω από τα ίδια και τα ίδια. Ένας νέος, όμως, χρειάζεται ερεθίσματα – αφορμές για να ανακαλύψει, να μάθει, να δημιουργήσει, να συνδεθεί με άλλους. Όταν αυτά λείπουν, η ζωή μπορεί να δείχνει ήρεμη αλλά γίνεται μονότονη, και η ηρεμία μετατρέπεται σε αίσθηση στασιμότητας. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί νέοι δεν βλέπουν μακροπρόθεσμη προοπτική στην Κεφαλονιά, παρότι αγαπούν τον τόπο τους.
Ένα από τα βασικά εμπόδια που συναντούν οι νέοι στην Κεφαλονιά είναι το ζήτημα της στέγασης. Ακόμη και όσοι θέλουν να μείνουν μόνιμα στο νησί, συχνά δυσκολεύονται να βρουν σπίτι σε λογική τιμή ή σε καλή κατάσταση. Τα διαθέσιμα ακίνητα είναι λίγα, οι επιλογές περιορισμένες, και το κόστος για έναν νέο άνθρωπο που ξεκινά τη ζωή του μπορεί να αποδειχθεί δυσβάσταχτο. Αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο: ενώ υπάρχει διάθεση να μείνουν, οι πρακτικές συνθήκες το κάνουν όλο και πιο δύσκολο. Η σταθερότητα που χρειάζεται κάποιος για να φτιάξει ρίζες στον τόπο του κλονίζεται από την αβεβαιότητα του πού και πώς θα ζήσει.
Το ίδιο ισχύει και με τις υποδομές που θα μπορούσαν να στηρίξουν την καθημερινότητα. Η έλλειψη δημόσιων χώρων για μελέτη, δημιουργία ή κοινωνική συνεύρεση είναι εμφανής. Δεν υπάρχουν αρκετές βιβλιοθήκες ή πολιτιστικά κέντρα, οι χώροι άθλησης είναι συχνά λίγοι και ακατάλληλοι, ενώ συχνά οι νέοι δεν έχουν επιλογές πέρα από τον καφέ ή την οικιακή ψυχαγωγία. Όλα αυτά περιορίζουν τις δυνατότητες ενός νέου να αναπτύξει ενδιαφέροντα, να βρει κοινότητες με κοινά πάθη ή απλώς να απολαύσει μια πιο γεμάτη καθημερινότητα. Η ζωή στην Κεφαλονιά, παρά την ομορφιά και τη γαλήνη της, καταλήγει να μοιάζει φτωχότερη από όσο θα έπρεπε, όχι λόγω έλλειψης διάθεσης, αλλά λόγω έλλειψης δομών που θα μπορούσαν να στηρίξουν μια ζωντανή κοινωνία.
Κι όμως, η Κεφαλονιά έχει όλα τα εφόδια για να γίνει τόπος που όχι μόνο κρατάει τους νέους της, αλλά και προσελκύει περισσότερους για μόνιμη εγκατάσταση. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα σταθερό πλαίσιο που θα τους δίνει λόγο να μείνουν. Δεν αρκεί η φυσική ομορφιά ούτε οι ισχυροί δεσμοί με την παράδοση. Οι νέοι χρειάζονται ένα περιβάλλον που τους προσφέρει σταθερότητα και προοπτική, αλλά και ζωντάνια και έκφραση. Έναν τόπο όπου θα μπορούν να εργάζονται με αξιοπρέπεια, να βρίσκουν στέγη που δεν τους εξαντλεί, να έχουν πρόσβαση σε ποιοτική υγεία και παιδεία, και παράλληλα να συμμετέχουν σε μια κοινωνία που τους δίνει ευκαιρίες πολιτισμού, κοινωνικότητας και δημιουργικότητας. Δεν πρόκειται για πολυτέλειες, αλλά για τις στοιχειώδεις συνθήκες που κάνουν έναν τόπο βιώσιμο. Αν η Κεφαλονιά καταφέρει να καλύψει αυτές τις ανάγκες, τότε θα πάψει να είναι για πολλούς απλώς ένα προσωρινό καταφύγιο και θα γίνει μόνιμο σπίτι.
Ήδη έχουν αρχίσει να εμφανίζονται μικρές πρωτοβουλίες που δείχνουν τον δρόμο. Πολιτιστικοί σύλλογοι που οργανώνουν εργαστήρια και εκδηλώσεις, νέοι επαγγελματίες που τολμούν να ανοίξουν μικρές επιχειρήσεις, ομάδες που συναντιούνται για να μοιραστούν ιδέες και να δημιουργήσουν. Αυτές οι κινήσεις είναι ακόμη λίγες, αλλά είναι ενδεικτικές. Δείχνουν ότι υπάρχει ενέργεια, ότι κάτω από την επιφάνεια οι νέοι διψούν για δράση και συμμετοχή. Και κάθε τέτοια πρωτοβουλία είναι ένα βήμα πιο κοντά σε μια Κεφαλονιά που δίνει περισσότερες ευκαιρίες στους κατοίκους της.
Η μόνιμη εγκατάσταση νέων στην Κεφαλονιά δεν είναι απλώς ζήτημα αριθμών. Είναι ζήτημα προοπτικής. Ένας τόπος χωρίς νέους κινδυνεύει να χάσει τον δυναμισμό του, να γεράσει και να μείνει στάσιμος. Ένας τόπος με νέους μπορεί να ανανεώνεται συνεχώς, να φέρνει νέες ιδέες, νέες μορφές έκφρασης, να συνδυάζει την παράδοση με την καινοτομία. Η παρουσία των νέων αλλάζει τις ισορροπίες: ζωντανεύει τις γειτονιές, ανανεώνει την οικονομία, δίνει πνοή στον πολιτισμό. Είναι η διαφορά ανάμεσα σε μια κοινωνία που απλώς επιβιώνει και σε μια κοινωνία που εξελίσσεται.
Το στοίχημα, λοιπόν, είναι να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που δεν θα διώχνει τους νέους, αλλά θα τους δίνει λόγους να μείνουν. Ένα περιβάλλον που στηρίζεται σε στέρεες υποδομές, σε ευκαιρίες απασχόλησης, σε ανοιχτούς χώρους έκφρασης. Η Κεφαλονιά δεν χρειάζεται να ανακαλύψει κάτι καινούργιο· χρειάζεται να επενδύσει σε αυτά που ήδη ξέρει ότι λείπουν. Από την κατοικία και τις ευκαιρίες μάθησης μέχρι την παιδεία, την υγεία και τον πολιτισμό, οι ανάγκες είναι γνωστές. Το ζητούμενο είναι η συνεργασία, η συλλογική δράση και η πίστη ότι το νησί μπορεί να γίνει τόπος επιλογής και όχι αναγκαστικός σταθμός.
Η ελπίδα βρίσκεται σε όσους ήδη κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση. Σε κάθε μικρή ομάδα που οργανώνει κάτι διαφορετικό, σε κάθε νέο που μένει και προσπαθεί να φτιάξει ζωή με τα μέσα που διαθέτει, σε κάθε πρωτοβουλία που δείχνει ότι υπάρχει διάθεση να αλλάξουν τα πράγματα. Αυτές οι προσπάθειες μπορεί να φαίνονται μικρές, αλλά είναι οι σπόροι μιας νέας πραγματικότητας. Αν βρουν στήριξη, μπορούν να μεγαλώσουν και να δημιουργήσουν ένα δίκτυο δράσεων που θα δώσει νέα πνοή στην κοινωνία.
Η Κεφαλονιά έχει όλα τα στοιχεία για να στηρίξει μια τέτοια αλλαγή. Το φυσικό περιβάλλον, η παράδοση, η αίσθηση κοινότητας είναι η βάση. Το μέλλον, όμως, θα κριθεί από το αν μπορεί να κρατήσει και να προσελκύσει νέους ανθρώπους που θα χτίσουν εδώ τη ζωή τους. Αν δημιουργηθούν οι συνθήκες, τότε το νησί δεν θα αδειάζει από τη νέα γενιά αλλά θα γεμίζει με αυτήν, ξαναβρίσκοντας τον παλμό και την προοπτική του. Και αυτό το μέλλον περνάει μέσα από τους νέους, εκείνους που μένουν και εκείνους που θα έρθουν, αν δουν στην Κεφαλονιά έναν τόπο που τους χωρά.
Greek 
English