Η εφημερίδα Kefalonian Globe από τα πρώτα της βήματα καλύπτει την παρουσία των άγριων αλόγων στην περιοχή Ελειού-Πρόννων. Πρόκειται μάλιστα για τα πλέον πολυδιαβασμένα άρθρα μας. Το Kefalonian Globe, έπειτα από ενδελεχή έρευνα, ήταν το πρώτο που αποκάλυψε ότι το Ελληνικό Κράτος είχε δαπανήσει 75.000€ για μελέτη που εκπονήθηκε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παρά το γεγονός ότι τα αποτελέσματα της μελέτης παραδόθηκαν, καμία ουσιαστική δράση δεν ακολούθησε στην πράξη.
Τα πρόσφατα, δραματικά γεγονότα είναι αυτά που μας ωθούν να επανέλθουμε με νέο άρθρο. Το ατύχημα που όλοι φοβόμασταν εδώ και χρόνια συνέβη: ένας νέος άνθρωπος της περιοχής μας τραυματίστηκε σοβαρά σε τροχαίο με ένα από αυτά τα άλογα. Θέλουμε πρώτα απ’ όλα, μέσα από αυτό το κείμενο, να του ευχηθούμε, όπως και στην οικογένειά του, ταχεία ανάρρωση και δύναμη.
Ας θυμηθούμε τώρα μερικά στοιχεία της ιστορίας…
Τα άλογα εμφανίστηκαν πριν από τέσσερα χρόνια. Κατέβηκαν από το βουνό για λόγους που δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί. Όλοι έχουν και μια άποψη για το τι προκάλεσε τη μετακίνησή τους, ωστόσο, κατά τη γνώση μας, καμία επιστημονική τεκμηρίωση δεν έχει δοθεί έως σήμερα.
Ειπώθηκε ότι αυτά τα άλογα είναι προστατευόμενο είδος. Μάλιστα βρίσκονται σε κίνδυνο εξαφάνισης. Συνεπώς, δεν μπορούμε ούτε να τα περιορίσουμε ούτε να τα θανατώσουμε. Χωρίς φυσικούς θηρευτές και με ανεξάντλητη πρόσβαση σε τροφή και νερό, πολλαπλασιάζονται με ταχύ ρυθμό. Δεν έχω διεξάγει επιστημονική απογραφή, αλλά βλέπω συνεχώς πουλάρια να γεννιούνται από τότε που ήρθαν. Η συγκεκριμένη φυλή, το πόνυ του Αίνου, φαίνεται επίσης να είναι ανθεκτική στις ασθένειες, χάρη στη σκληραγωγημένη φύση της.
Η πείνα, οι θηρευτές και οι επιδημίες είναι οι τρεις μόνο παράγοντες που μπορούν να ελέγξουν έναν πληθυσμό. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι ο αριθμός των πόνυ αυξάνεται και ότι το ζώο αυτό βρίσκει στην περιοχή μας ιδανικό περιβάλλον.
Ήδη συναντούμε πτώματα από τα πιο ηλικιωμένα ή από ζώα που έπεσαν θύματα ατυχημάτων. Γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν πλάι μας.
Αρχικά τα βλέπαμε μόνο στα Θηραμόνα. Σήμερα όμως έχουν σχηματίσει αγέλες και σε άλλες περιοχές: στα Χιονάτα, στα Μαυράτα, στο Βαλεριάνο, στον Κατελειό και μέχρι το Ρατζακλί. Σαφές σημάδι ότι οι νέες αγέλες κινούνται προς τη Σκάλα.
Η παρουσία τους έχει αλλάξει και τις δικές μας συνήθειες. Πολλοί φρόντισαν να προστατεύσουν κήπους, καλλιέργειες και λαχανόκηπους. Θυμόμαστε όλοι το περιστατικό με το άλογο που βρέθηκε σε πισίνα στον Κατελειό πριν λίγα χρόνια… Στη συνέχεια, γίναμε όλοι πιο προσεκτικοί στους δρόμους, ειδικά στα σημεία που είναι γνωστά ως «στέκια» συγκέντρωσης των αλόγων.
Έχοντας εργαστεί για περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια στον χώρο των ιπποειδών, σας διαβεβαιώνω: δεν μπορείτε να μετακινήσετε εκατό άγρια άλογα παρά τη θέλησή τους χωρίς προϋπολογισμό εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, αν όχι περισσότερο. Και ούτε υπάρχει καμία εγγύηση ότι δεν θα επιστρέψουν λίγες εβδομάδες αργότερα. Τα άλογα είναι βαθιά δεμένα με την επικράτειά τους, ιδίως όταν είναι άγρια.
Κάποιοι, λησμονώντας ότι ο Θεός μάς έπλασε μέσα στη φύση, στον Κήπο της Εδέμ, κι όχι υπεράνω της, συνέχισαν το προπατορικό αμάρτημα και θέλησαν να προσφύγουν στη δικαιοσύνη εναντίον των αρχών, προφασιζόμενοι κινδύνους για τα άλογα ή προβλήματα υγιεινής… Αν όμως η ευζωία των αλόγων κινδύνευε, δεν θα αναπαράγονταν με τέτοιους ρυθμούς. Κι αν υπήρχαν σοβαρά ζητήματα υγιεινής, θα ήμασταν όλοι διαρκώς άρρωστοι – κάτι που προφανώς δεν συμβαίνει.
Δεν έχουμε καν τα κονδύλια να ανακαινίσουμε τα σχολεία μας. Πιστεύετε πραγματικά ότι πρέπει να ξοδέψουμε όσο κοστίζει μια βίλα με πισίνα για μια επιχείρηση που κατά πάσα πιθανότητα θα αποτύχει; Προσωπικά θα προτιμούσα ένα ολοκαίνουργιο σχολείο στο χωριό μου παρά την απομάκρυνση των αλόγων, ιδίως αν αυτή η απόφαση ληφθεί από κάποιον Αθηναίο γραφειοκράτη.
Η αλήθεια είναι ότι λύση δεν υπάρχει, γιατί στην πραγματικότητα πρόβλημα δεν υπάρχει. Ο Θεός, η φύση, πείτε το όπως θέλετε, έφερε αυτά τα άλογα κοντά μας. Ποιοι είμαστε εμείς για να αμφισβητήσουμε αυτή την ανώτερη βούληση;
Κανείς δεν θα έρθει να τα «εξορίσει». Κι ακόμη κι αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, τα άλογα θα επέστρεφαν.
Θα πρέπει λοιπόν να μάθουμε να ζούμε μαζί τους, όπως κάναμε μέχρι σήμερα. Τα δυστυχήματα μπορούν να αποτραπούν με εκπαίδευση, πρόληψη και σωστό σχεδιασμό των δρόμων μας.
Γι’ αυτό και οι προτάσεις μας είναι σαφείς. Αποτελούν μια απλή και οικονομική εναλλακτική απέναντι σε ανούσιες δίκες:
- Ενημέρωση στα σχολεία: μέσα από τοπικούς συλλόγους ή κρατικούς υπαλλήλους, ώστε τα παιδιά να μάθουν τι είναι αυτά τα άλογα, πώς ζουν και πώς να συνυπάρχουν μαζί τους, στον κήπο, στο χωριό, στον δρόμο. Τα παιδιά είναι ο καλύτερος δίαυλος για να περάσει το μήνυμα σε κάθε οικογένεια.
- Ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα καταλύματα: να ενημερώνουν τους τουρίστες για τους κινδύνους στους δρόμους, αλλά και να αναδεικνύουν την «εμπειρία Κεφαλονιάς», δίνοντας στους επισκέπτες τη δυνατότητα να αναζητήσουν τα άλογα στα χωριά και να μοιραστούν φωτογραφίες – προσφέροντας διαφήμιση στο νησί και οικονομική ανάσα στους τοπικούς επαγγελματίες.
- Φωτεινές πινακίδες στον κεντρικό δρόμο, υπενθυμίζοντας στους οδηγούς να είναι διαρκώς προσεκτικοί.
- Πιο δαπανηρή λύση, που θα μπορούσε όμως να χρηματοδοτηθεί από το κράτος ή ιδιωτικά ιδρύματα: μια εφαρμογή για κινητά με ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο για τη θέση των αλόγων.
- Ακαδημαϊκή ευκαιρία: να δοθεί η δυνατότητα σε ερευνητές και ειδικούς από όλο τον κόσμο να μελετήσουν αυτά τα άλογα εκτός της τουριστικής περιόδου, ίσως με ειδική βίζα.
- Άλλα προγράμματα μπορούν να σχεδιαστούν με πρότυπο τα «στρουμφάκια» για τις θαλάσσιες χελώνες caretta-caretta.
- Ένας τοπικός συντονιστής θα μπορούσε να αναλάβει την απάντηση σε ερωτήσεις και παράπονα σχετικά με τη συνύπαρξη, ώστε να αποφευχθεί η απογοήτευση και το αίσθημα εγκατάλειψης.
Τέτοιες πολιτικές εφαρμόστηκαν με επιτυχία σε χώρες όπου λύκοι και αρκούδες επανεισήχθησαν τη δεκαετία του ’90, με θετικά αποτελέσματα συνύπαρξης στις Άλπεις και στα Πυρηναία.
Είναι λοιπόν φανερό ότι έχουμε πολλές δυνατότητες για να οργανώσουμε τη συνύπαρξή μας με τα άλογα της Κεφαλονιάς. Αντί να προσπαθούμε να αλλάξουμε μια πραγματικότητα που δεν αλλάζει, ας φροντίσουμε να τη διαχειριστούμε με τον καλύτερο τρόπο.
Είμαι βέβαιος ότι θα βρεθούν τα λίγα απαιτούμενα κονδύλια. Για τον Έλληνα φορολογούμενο, το κόστος θα είναι σίγουρα μικρότερο από τις «λύσεις» που έχουν ήδη δοκιμαστεί ή σχεδιαστεί. Αρκεί να σκεφτούμε ότι με τα 75.000€ της μελέτης θα μπορούσαν να είχαν τοποθετηθεί τριάντα φωτεινές πινακίδες…
Αυτές είναι οι πραγματικά ρεαλιστικές λύσεις, λύσεις πρακτικές, εφαρμόσιμες, στο πεδίο. Λύσεις που θα αποτρέψουν τροχαία δυστυχήματα και θα γλιτώσουν από άσκοπη σπατάλη ανθρώπινης ενέργειας.
Greek 
English