Η σημασία του πολιτισμού
“Ο άνθρωπος χωρίς πολιτισμό είναι ένα δέντρο χωρίς καρπούς.” Αυτή η φράση του Γάλλου ποιητή Αντουάν ντε Ριβαρόλ ποτέ δεν αποδείχθηκε τόσο αληθινή και επιτακτική όσο σήμερα.
Σήμερα, όπου είναι τόσο εύκολο να μας διασκεδάσουν ενώ πλουτίζουν οι ισχυροί και τόσο δύσκολο να ενημερωθούμε για να εμπλουτίσουμε τον εαυτό μας. Στην εποχή του χρήματος, είναι πιο κερδοφόρο να αμβλυνθεί ο λαός παρά να εκπαιδευθεί. Έτσι, ο Youtuber πληρώνεται καλύτερα από τον ηθοποιό, και ο πληροφορικός πληρώνεται καλύτερα από τον γιατρό.
Χειρότερα ακόμα για τους ευγενείς του βασιλείου του χρήματος: Ο πολιτισμός μας καθοδηγεί στο να αμφισβητήσουμε την υπάρχουσα τάξη.
Εκτός από το ότι δεν είναι κερδοφόρος, ο πολιτισμός ως καύσιμο της σκέψης αποτελεί κίνδυνο, απειλή, φόβο, για τους Πάπες της νέας οικονομίας. Αφού μας αποσπούν από τη νέα νοητή και μεταλλαγμένη θρησκεία, τους καθιστούμε λιγότερο ισχυρούς.
Λοιπόν, θα μου πείτε, γιατί είναι τόσο σημαντικό να μας εκπαιδεύσουμε, να γίνουμε λιγότερο άγριοι και να αμφισβητήσουμε την τάξη των ισχυρών; Κατά το τέλος, θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε να περνάμε τις μέρες μας στο TikTok, να θαυμάζουμε αυτούς τους influencers που μας πλημμυρίζουν με περισσότερο ή λιγότερο πολυτελείς μάρκες και υλικιστικά όνειρα στο Ντουμπάι, … Η απάντηση είναι απλή. Η απάντηση είναι ο σπόρος που κατοικεί στην ψυχή του λαού αυτής της χώρας, μέχρι του σημείου να είναι πανταχού παρών στον ύμνο και στο νόμισμα της: Η Ελευθερία.
Με το να αμφισβητούμε τη λειτουργία των κοινωνιών μας, ο πολιτισμός μας εξασφαλίζει τη δυνατότητα να καλλιεργήσουμε την ελευθερία μας· αυτό το θεμέλιο της ελληνικής ταυτότητας.
Αλλά ο πολιτισμός απαιτεί προσπάθεια: δεν υπάρχουν καλλιεργημένοι άνθρωποι, υπάρχουν μόνο άνθρωποι που επιδιώκουν τον πολιτισμό, θα πει αργότερα ο Στρατηγός της Γαλλίας Φερδινάνδος Φος, ήρωας του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτή η προσπάθεια μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους: διαβάζοντας ένα βιβλίο, μελετώντας, πηγαίνοντας στο θέατρο, σε συναυλία ή παρακολουθώντας ένα φιλμ. Ακόμα και το να πηγαίνεις στην εκκλησία μπορεί να θεωρηθεί ως πολιτιστική προσπάθεια.
Είναι εύκολο να κατανοήσουμε ότι αυτή η προσπάθεια δεν είναι δυνατόν να γίνει μόνη της: για να διαβάσεις ένα βιβλίο, χρειάζεσαι μια βιβλιοθήκη. Για να μελετήσεις, χρειάζεσαι ένα πανεπιστήμιο. Για να δεις θέατρο ή συναυλία, χρειάζεσαι ένα χώρο, … Όλα αυτά τα πράγματα που απαιτούνται για την υλοποίηση ενός πολιτιστικού έργου υποστηρίζονται από ανθρώπους, χρόνο και ενέργεια.
Αυτός ο συνδυασμός παραγόντων επιτρέπει τη δημιουργία νησίδων του πολιτισμού.
Για τους λόγους που προανέφερα, και ιδιαίτερα για να εξασφαλίσουμε ότι ο ελληνικός λαός της Κεφαλονιάς παραμένει ελεύθερος, κάθε νησίδα πολιτισμού, όσο μικρή κι αν είναι, πρέπει να θεωρείται ως ένας κήπος που πρέπει να προστατευτεί, ως ένα ανυπέρβλητο φρούριο, ως εγγύηση της ελευθερίας μας.
Το παράδειγμα της Ανακάρας στην Κεφαλονιά
Στο νησί μας, μια ομάδα ανθρώπων αποφάσισε να αφιερώσει χρόνο και ενέργεια στον πολιτισμό. Και όλα αυτά δωρεάν.
Στη Ληξούρι, είναι πλέον δυνατόν να παρακολουθήσετε μαθήματα ελεύθερης ελληνικής γραφής, να δείτε μια ταινία με τα παιδιά σας, μια συναυλία, να συμμετέχετε σε εργαστήρια καλλιτεχνικής δημιουργίας… Και όλα αυτά δωρεάν.
Αυτή η νησίδα πολιτισμού είναι ο σύλλογος Ανάκατα. Και έχοντας πάει εκεί αρκετές φορές, πρέπει να πω ότι είμαι πολύ θετικά έκπληκτος από όλες τις πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί για την εξυπηρέτηση του πληθυσμού του νησιού μας.
Αν και δεν συμμερίζομαι την πολιτική άποψη των περισσότερων μελών της Ανακάρα, αυτό δεν με εμποδίζει από το να θαυμάζω τη δέσμευσή τους προς τους Κεφαλλονίτες. Και να τους ευχαριστήσω θερμά για αυτές τις στιγμές ευτυχίας που μοιράζονται, με την οικογένειά μου και τους φίλους μου. Πρέπει ακόμα να πω ότι θα ήταν καλό να επεκταθεί η πρωτοβουλία της Ανακάρα στην Αργοστόλι και στην όμορφη περιοχή μας της Ελειών, όπου η πολιτιστική δραστηριότητα είναι ελλειπής.
Για να πραγματοποιήσει τις δραστηριότητές της στη Ληξούρι, η Ανακάρα μπορεί να χρησιμοποιήσει τους χώρους του πανεπιστημίου. Αλλά… με το κλείσιμο του πανεπιστημίου, αυτοί οι χώροι έχουν μεταφερθεί στον δήμο.
Ο πολιτισμός σε κίνδυνο
Ο δήμαρχος της Ληξουρίου, τον οποίο συνήθως εκτιμούμε για το χιούμορ του, πρόσφατα δήλωσε ότι θα ήθελε η Ανακάρα να απελευθερώσει τους χώρους του πανεπιστημίου για να τους μετατρέψει σε χώρο αποθήκευσης δημοτικού υλικού.
Με αυτή την ενέργεια, ο δήμαρχος της Ληξουρίου αποφάσισε, σίγουρα χωρίς να το συνειδητοποιεί, να καταστρέψει τη νησίδα πολιτισμού του νησιού μας. Ο δήμαρχος της Ληξουρίου επιτίθεται σε μία από αυτές τις απόρθητες φρουρές που εγγυώνται στον ελληνικό λαό της Κεφαλονιάς το δικαίωμά του να εκπαιδεύεται και έτσι το δικαίωμά του να παραμένει ελεύθερος.
Μπροστά στην αντίδραση που ακολούθησε αυτή την ανακοίνωση του δήμου, ο δήμαρχος αποφάσισε να αναβάλει την απόφασή του. Και πρέπει να πω ότι πρόκειται για μια γενναία στάση από την πλευρά του δημάρχου της Ληξουρίου που αναγνώρισε το λάθος του.
Τώρα ελπίζουμε ότι θα προχωρήσει μέχρι τέλους στην προσπάθειά του και θα ακυρώσει εντελώς αυτό το σχέδιο.
Δεν έχουμε ανάγκη από νέους χώρους αποθήκευσης ούτε από νέα μουσεία για τους τουρίστες (όπως επίσης συζητήθηκε). Αν θέλουμε να αναζωογονήσουμε το νησί μας και αυτή τη χώρα, να φέρουμε πίσω τα μυαλά και τα ταλέντα, τους επιχειρηματίες και τους εργαζόμενους, χρειαζόμαστε χώρους ζωής για τον πολιτισμό, για τη σκέψη και για την ψυχική ανύψωση των ανθρώπων.
Η Ανακάρα σημαίνει «με ψηλά το κεφάλι» στη διάλεκτο του νησιού μας, οπότε ας κρατήσουμε ψηλά το κεφάλι, μην υποχωρούμε σε τίποτα.
Γεράσιμος Π.