Η οδική ασφάλεια είναι ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα σε κάθε περιοχή, ιδιαίτερα σε μέρη με ιδιαίτερη γεωμορφολογία, όπως η Κεφαλονιά. Με στενούς δρόμους σε πολλά σημεία, πολλές στροφές και υποδομές που συχνά δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες, η εκπαίδευση των νέων οδηγών αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία. Πώς διαμορφώνεται όμως η κατάσταση στη συγκεκριμένη περιοχή;
Για να δούμε την πραγματική εικόνα της οδήγησης στην Κεφαλονιά, μιλήσαμε με τρεις επαγγελματίες εκπαιδευτές οδήγησης: τον Σπύρο Λουκάτο, τον Θοδωρή Δαμουλιάνο και την Ελένη Λαδά. Με εμπειρία δεκαετιών, οι τρεις τους μοιράστηκαν τις απόψεις τους για την εκπαίδευση των νέων οδηγών, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτές, την κατάσταση του οδικού δικτύου, αλλά και την οδηγική συμπεριφορά τόσο των ντόπιων όσο και των επισκεπτών. Οι απόψεις τους φωτίζουν τα προβλήματα, τις ελλείψεις και τις πιθανές λύσεις, προσφέροντας μια συνολική εικόνα για την οδήγηση στο νησί.
Η εκπαίδευση των νέων οδηγών: Αναγκαίες αλλαγές
Ο κ. Σπύρος Λουκάτος, ιδιοκτήτης σχολής οδηγών στο Αργοστόλι, δραστηριοποιείται από το 2001 και διαπιστώνει ότι «η εκπαίδευση των νέων οδηγών δεν έχει αλλάξει καθόλου μέσα στα χρόνια». Όπως τονίζει, «θα έπρεπε να είχαν γίνει πολλές παρεμβάσεις, τόσο στο βιβλίο της θεωρίας όσο και στο πρακτικό σκέλος των εξετάσεων». Παρόμοια άποψη εκφράζει και ο κ. Θοδωρής Δαμουλιάνος, ο οποίος έχει 32,5 χρόνια εμπειρίας, όντας ιδιοκτήτης σχολών οδηγών στο Αργοστόλι και το Ληξούρι: «Το εγχειρίδιο άλλαξε κάπως το 2002 και έγινε πιο λεπτομερές, αλλά η εξέταση παραμένει ίδια. Ένα παρκάρισμα, μια οπισθογωνία… είναι τυποποιημένη η διαδικασία. Πιστεύω πως δεν είναι ό,τι καλύτερο». Ο ίδιος προτείνει να προστεθούν επιπλέον δοκιμασίες στις εξετάσεις, όπως οδήγηση το βράδυ με σκοπό να βγαίνουν πιο προετοιμασμένοι οι νέοι οδηγοί στους δρόμους.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο κ. Λουκάτος, προτείνει να δίνεται σημασία και στην ψυχολογική προετοιμασία του μαθητή και της μαθήτριας.
Η κ. Λαδά, με 23 χρόνια εμπειρίας στον χώρο, ούσα ιδιοκτήτρια σχολής οδηγών στο Ληξούρι, υπογραμμίζει την ανάγκη εισαγωγής μαθημάτων οδικής αγωγής και κυκλοφορίας στα σχολεία: «Πρέπει το παιδάκι να μάθει από νωρίς πώς να κάνει πατίνι, ποδήλατο, να μάθει πώς να περπατάει με ασφάλεια στον δρόμο. Αν δεν μάθουν από παιδιά, δε θα γίνουμε ποτέ καλοί οδηγοί». Ο κ. Λουκάτος συμφωνεί και προτείνει «μόνιμο μάθημα κυκλοφοριακής αγωγής από τον παιδικό σταθμό», ενώ ο κ. Δαμουλιάνος την συχνή επιμόρφωση και ένταξη σεμιναρίων οδικής αγωγής στα σχολεία. Ουσιαστικά και οι τρεις τους κρατούν κοινή στάση αναδεικνύοντας την ανάγκη η πολιτεία να επενδύσει στην οδηγική διαπαιδαγώγη των παιδιών.
Ο ρόλος των γονιών στην εκπαίδευση
Παράλληλα, ένα σοβαρό ζήτημα που εντοπίζουν οι εκπαιδευτές οδήγησης είναι η στάση των γονέων απέναντι στην εκπαίδευση των παιδιών τους. Ο κ. Δαμουλιάνος, χαρακτηριστικά αναφέρει πως παλαιότερα οι γονείς έλεγαν στον δάσκαλο οδήγησης «Θέλω να μάθεις στο παιδί μου να οδηγεί καλά, να βγει ασφαλής οδηγός στους δρόμους». Σήμερα, όμως, αρκούνται στα βασικά, λέγοντας «Κάνε τα βασικά και θα του τα μάθω μετά εγώ». Αποτέλεσμα αυτού είναι πολλοί νέοι να οδηγούν χωρίς να έχουν αποκτήσει την απαραίτητη εμπειρία.
Η κ. Λαδά προσθέτει ότι «δυστυχώς πολλούς γονείς σήμερα τους ενδιαφέρει περισσότερο το οικονομικό κομμάτι παρά να μάθει το παιδί τους σωστή οδήγηση. Αυτό είναι κάτι δυσάρεστο». Όπως επισημαίνει, «υπάρχουν παιδιά που θέλουν να τελειώσουν σωστά την εκπαίδευση και άλλα που δεν ενδιαφέρονται». Ο κ. Λουκάτος συμφωνεί, λέγοντας ότι «η κακή κρίση των γονέων φαίνεται από την ερώτηση που ακούμε συχνά: «Πόσο πάει το δίπλωμα;». Επισημαίνει ότι «το δίπλωμα δεν είναι απλώς ένα χαρτί, αλλά δίπλωμα ζωής».
Η κατάσταση του οδικού δικτύου στην Κεφαλονιά
Όλοι οι εκπαιδευτές συμφωνούν ότι το οδικό δίκτυο της Κεφαλονιάς είναι προβληματικό. Ο κ. Δαμουλιάνος το χαρακτηρίζει «κακοσυντηρημένο» και αναφέρει ενδεικτικά τον δρόμο Ληξούρι – Αργοστόλι, λέγοντας πως έχει στενά οδικά δίκτυα δίχως διαγραμμίσεις και με ελλιπή σήμανση, ενώ οι οδηγοί πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί καθώς πρόκειται για μια διαδρομή όπου μπορεί να συμβούν και απρόοπτα όπως είναι τα ασυνόδευτα ζώα που κινούνται ελεύθερα. Παρόμοια εικόνα περιγράφει και η κ. Λαδά: «Οι περισσότερες ασφαλτοστρώσεις είναι παλιές, η πίσσα δεν έχει την ίδια πρόσφυση όταν βρέχει». Επιπλέον, οι δρόμοι είναι γεμάτοι λακκούβες, χωρίς σωστή σήμανση και διαγραμμίσεις, στοιχεία που επιβαρύνουν και την «υγεία» των οχημάτων. Μάλιστα, ο κ. Λουκάτος προσθέτει ότι «οι φθορές στα οχήματα είναι συνεχείς».
Η οδηγική συμπεριφορά των κατοίκων
Αναφορικά με την οδηγική συμπεριφορά, οι εκπαιδευτές αναφέρουν ότι υπάρχουν σημαντικά προβλήματα. Ο κ. Δαμουλιάνος τονίζει ότι «η εμπειρία είναι που θα σε κάνει οδηγό, όχι το δίπλωμα», ενώ επεξηγεί αυτήν την τοποθέτησή του λέγοντας πως «οι νέοι οδηγοί δεν μπορούν να εκτιμήσουν ότι τα 30 χλμ./ώρα μπορεί να είναι επικίνδυνα. Όταν το καταλαβαίνουν, μπορεί να είναι αργά». Παράλληλα τονίζει πως είναι θέμα χαρακτήρα και παιδείας η συμπεριφορά του ατόμου στον δρόμου, ενώ αναφερόμενος στην κίνηση του καλοκαιριού, ψέγει τους τουρίστες που σταματάνε με το όχημά τους όπου βρουν για να βγάλουν φωτογραφία ένα αξιοθέατο ή ένα κοπάδι με ζωά, καθώς μπορεί να αποδειχτεί μια επικίνδυνη απόφαση.
Η κ. Λαδά διαπιστώνει ότι «η οδική συμπεριφορά των ντόπιων είναι πολλές φορές ανησυχητική -όπως και σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου- και υποστηρίζει ότι «θα έπρεπε να υπάρχει ένας τρόπος ώστε όλοι οι οδηγοί να παρακολουθούν κάποια μαθήματα διά βίου». Από την άλλη, ο κ. Λουκάτος παρατηρεί ότι «οι Κεφαλονίτες έχουν οδική παιδεία, αλλά το καλοκαίρι, με την αυξημένη κίνηση, ο εκνευρισμός είναι έντονος και αναμενόμενος».
Προτάσεις για βελτίωση
Οι εκπαιδευτές συμφωνούν ότι απαιτούνται σημαντικές παρεμβάσεις για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Ο κ. Λουκάτος υπογραμμίζει την ανάγκη έμφασης στην παιδεία: «Τα παιδιά πρέπει να εκπαιδεύονται από μικρά». Ο κ. Δαμουλιάνος προτείνει την εισαγωγή μαθημάτων κυκλοφοριακής αγωγής στα σχολεία, ενώ η κ. Λαδά υποστηρίζει ότι «το κράτος πρέπει να παρέχει συνεχή ενημέρωση και να ελέγχει τους οδηγούς».
Επιπλέον, ζητούνται βελτιώσεις στο οδικό δίκτυο: «Χρειάζονται μπάρες, καθρέφτες, καλύτερη σήμανση και διαγραμμίσεις», επισημαίνει ο κ. Λουκάτος. Ο κ. Δαμουλιάνος συμβουλεύε ότι «η ασφαλής οδήγηση απαιτεί προσεκτικές κινήσεις, χαμηλές ταχύτητες, σωστή θέση στον δρόμο και εκτίμηση των κινδύνων». Αξίζει να τονιστεί πως ο κ. Λουκάτος επισημαίνει την ανάγκη για δημιουργία υποδομών για ασφαλή εκπαίδευση των μοτοσικλετιστών: «Το κράτος δεν μας έχει δώσει μια πίστα για να εξετάζουμε. Χρησιμοποιούμε γήπεδο ποδοσφαίρου για σλάλομ, κάτι ανεπίτρεπτο και επικίνδυνο».
Τα στατιστικά είναι αμείλικτα… για όλη την Ελλάδα
Η οδική ασφάλεια αποτελεί σοβαρό ζήτημα σε όλη την Ελλάδα. Σύμφωνα με στοιχεία της Τροχαίας, το 2024 καταγράφηκαν καθημερινά 998 παραβάσεις για υπερβολική ταχύτητα, ενώ 90 οδηγοί εντοπίστηκαν να οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ. Παράλληλα, 50 οδηγοί παραβίασαν ερυθρό σηματοδότη, ενώ άλλοι 50 είδαν την άδεια οδήγησής τους να αφαιρείται λόγω χρήσης κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση.
Από την αρχή του έτους έως τα τέλη Νοεμβρίου, οι τροχονομικοί έλεγχοι αυξήθηκαν κατά 35%, φτάνοντας συνολικά τους 6,2 εκατομμύρια ελέγχους. Οι αριθμοί αυτοί καταδεικνύουν πως οι τροχονομικές παραβάσεις είναι διαδεδομένες και αποτελούν σημαντικό παράγοντα κινδύνου στο οδικό δίκτυο. Συγκεκριμένα, σημειώθηκε αύξηση 26% στις παραβάσεις υπερβολικής ταχύτητας, 21% στις περιπτώσεις οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ και 31% στις παραβάσεις σηματοδότη.
Τα στατιστικά για τα τροχαία ατυχήματα είναι επίσης αποκαρδιωτικά. Μέσα σε 11 μήνες καταγράφηκαν 9.648 ατυχήματα, εκ των οποίων 525 ήταν θανατηφόρα. Οι νεκροί έφτασαν τους 559, ενώ 478 άνθρωποι τραυματίστηκαν σοβαρά. Στην Αττική σημειώθηκαν τα περισσότερα τροχαία, με 5.684 περιστατικά, αν και η περιφέρεια καταγράφει ελαφρώς μειούμενη τάση. Αντίθετα, περιοχές όπως η Στερεά Ελλάδα και η Δυτική Ελλάδα συνεχίζουν να παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά τροχαίων δυστυχημάτων, με 45 και 44 θανατηφόρα αντίστοιχα μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου.
Συμπέρασμα
Το ζήτημα της οδικής ασφάλειας στην Κεφαλονιά απαιτεί άμεσες και ουσιαστικές παρεμβάσεις. Από τις ελλείψεις στο οδικό δίκτυο μέχρι την εκπαίδευση των νέων οδηγών, οι προκλήσεις είναι πολλές και σύνθετες. Όπως επισημαίνουν οι εκπαιδευτές οδήγησης, η ενίσχυση της κυκλοφοριακής αγωγής από μικρή ηλικία, η αυστηρότερη και πιο ουσιαστική πρακτική εκπαίδευση και η βελτίωση των υποδομών είναι βασικά βήματα για ένα πιο ασφαλές μέλλον στους δρόμους του νησιού. Επιπλέον, η αλλαγή νοοτροπίας τόσο των νέων όσο και των πιο έμπειρων οδηγών είναι κρίσιμη. Η υπευθυνότητα στον δρόμο δεν αφορά μόνο τις εξετάσεις για την απόκτηση διπλώματος, αλλά συνολικά τη συμπεριφορά μας ως οδηγοί και πολίτες. Η συνεργασία εκπαιδευτών, πολιτείας και κοινωνίας είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί πως οι δρόμοι της Κεφαλονιάς δεν θα είναι μόνο γραφικοί, αλλά και ασφαλείς για όλους.
Greek 
English