Από τη συντακτική ομάδα του Kefalonian Globe
⸻
Μια απόφαση που επιβάλλεται από το κέντρο
Το πρόσφατο υπουργικό διάταγμα για τις εκτός σχεδίου κατασκευές έρχεται να επιβεβαιώσει μια ανησυχητική τάση: τη συγκέντρωση εξουσιών και τη λήψη αποφάσεων χωρίς διάλογο με τους ανθρώπους που επηρεάζονται άμεσα. Για ακόμη μία φορά, η απόφαση επιβλήθηκε υπό την πίεση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Όμως ποιος είναι ο ρόλος του ΣτΕ;
Το ΣτΕ δεν είναι εκλεγμένο σώμα, ούτε έχει δημοκρατική νομιμοποίηση για να καθορίζει πολιτικές προτεραιότητες. Ο ρόλος του είναι να ελέγχει τη συνταγματικότητα των νόμων — όχι να καθορίζει πού και πώς μπορούμε να χτίσουμε τα σπίτια μας. Κι όμως, ένα γνωμοδοτικό όργανο κατέληξε να καθορίζει πολιτικές αποφάσεις που αλλάζουν τη ζωή χιλιάδων πολιτών.
Με απλά λόγια, χιλιάδες εκτάσεις στα νησιά μας καθίστανται μη οικοδομήσιμες.
⸻
Μια διπλή ρήξη: οικονομική και τοπική
Η απόφαση αυτή πλήττει στον πυρήνα του το τοπικό μας μοντέλο ανάπτυξης. Εδώ και δεκαετίες, τα ελληνικά νησιά — ειδικά στο Ιόνιο — στηρίζονται σε μια εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στον τουρισμό και στη γεωργία/βιοτεχνία. Αυτοί οι δύο πυλώνες απαιτούν ευελιξία στη χρήση γης: κατοικίες για εργάτες και επαγγελματίες, μικρές μονάδες φιλοξενίας, εργαστήρια, αποθήκες, χώρους παραγωγής.
Η απόφαση αυτή — άκαμπτη και αποκομμένη από την τοπική πραγματικότητα — παγώνει κάθε τέτοια πρωτοβουλία. Δεν στηρίζει τον τουρισμό, τουλάχιστον όχι τον βιώσιμο και ποιοτικό. Δεν ευνοεί την ανάπτυξη της υπαίθρου. Δεν ενθαρρύνει την επιστροφή των νέων επαγγελματιών. Δεν δημιουργεί δουλειές. Δεν αναβαθμίζει τις τοπικές κοινότητες. Είναι πολιτική χωρίς προσανατολισμό.
Πώς λοιπόν περιμένουμε να επιστρέψουν οι νέοι στα χωριά μας, όταν δεν μπορούν ούτε σπίτι να χτίσουν στον τόπο τους;
⸻
Οικονομική καταστροφή για τους μικροϊδιοκτήτες
Το οικονομικό πλήγμα για τους μικροϊδιοκτήτες είναι τεράστιο. Χιλιάδες οικογένειες βλέπουν τη μοναδική τους περιουσία — ένα ή περισσότερα οικόπεδα — να χάνουν κάθε αξία εν μία νυκτί. Γη που πέρασε από γενιά σε γενιά, που συντηρήθηκε με κόπο, απαξιώνεται απότομα, χωρίς αποζημίωση, χωρίς μεταβατική πρόνοια, χωρίς καμία προειδοποίηση.
Αυτή η πολιτική αποτελεί κατάφωρη αδικία εις βάρος της μεσαίας και λαϊκής τάξης. Είναι μια μορφή έμμεσης απαλλοτρίωσης. Και το χειρότερο; Η ίδια γη που απαγορεύεται να χτίσει ο απλός πολίτης, πολλές φορές “επαναξιοποιείται” — με ειδικές εξαιρέσεις και διαδικασίες — από μεγάλες επενδυτικές οντότητες. Η εμπειρία μας το επιβεβαιώνει: άλλοι νόμοι για τους πολλούς, άλλοι “παραθυράκια” για τους λίγους.
⸻
Οι τοπικές αρχές στο περιθώριο
Το υπουργικό διάταγμα έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την προσπάθεια των δήμων να ολοκληρώσουν τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ). Τα σχέδια αυτά απαιτούν χρόνια διαβούλευσης, τεχνικών μελετών και συμμετοχής των πολιτών. Είναι εργαλεία δημοκρατίας και βιώσιμου σχεδιασμού, προσαρμοσμένα στις ανάγκες κάθε περιοχής.
Κι όμως, με μια κίνηση, η κυβέρνηση τους αφαιρεί κάθε σημασία. Αν τα δικαιώματα δόμησης καταργούνται πριν καν εγκριθούν τα ΤΠΣ, ποιο είναι το νόημα της όλης διαδικασίας; Οι δήμοι, οι μελετητές, οι κάτοικοι που συμμετείχαν ενεργά, υποτιμούνται και αγνοούνται.
⸻
Ποιος είναι ο πραγματικός στόχος;
Μέσα σε αυτή τη σύγχυση, η ερώτηση που ανακύπτει είναι εύλογη: ποιος είναι ο πραγματικός στόχος πίσω από αυτή την απόφαση;
Είναι απλώς ανικανότητα; Ή μήπως υπάρχει στρατηγική επιλογή; Μήπως επιδιώκεται η αποδυνάμωση των μικροϊδιοκτητών για να διευκολυνθούν οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς; Μήπως είναι ένα “οικολογικό άλλοθι”, για να παρουσιαστεί η Ελλάδα στις Βρυξέλλες ως χώρα που προστατεύει τη φύση, ενώ στην πραγματικότητα ανοίγει δρόμο για μεγαλεπήβολα τουριστικά σχέδια;
Ή μήπως πρόκειται για μια ευφυή “αποστείρωση” της υπαίθρου, ώστε να γίνει ευκολότερη η μαζική παραχώρησή της σε στρατηγικούς επενδυτές με κυβερνητικές ευλογίες;
⸻
Εμείς ξέρουμε τον τόπο μας καλύτερα
Εμείς, οι νησιώτες, γνωρίζουμε τον τόπο μας. Ξέρουμε ποια γη μπορεί να φιλοξενήσει νέα ζωή, ποια πρέπει να προστατευτεί, πού υπάρχει υποδομή, πού υπάρχει ανάγκη. Δεν ζητάμε ασυδοσία. Ζητάμε δικαιοσύνη, διάλογο, συμμετοχή.
Δεν θέλουμε τα νησιά μας να γίνουν καρτ-ποστάλ χωρίς ανθρώπους. Θέλουμε ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον και στον πολιτισμό μας. Θέλουμε ζωή, όχι βιτρίνα.
⸻
Τι πρέπει να γίνει
Το διάταγμα αυτό πρέπει να καταγγελθεί, να αμφισβητηθεί, να ανακληθεί. Οι δήμοι, οι σύλλογοι, οι ενεργοί πολίτες πρέπει να ενωθούν. Οι κάτοικοι πρέπει να ενημερωθούν, να κινητοποιηθούν.
Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι μια νομική λεπτομέρεια. Είναι το δικαίωμα να ζούμε στον τόπο μας, να χτίζουμε το μέλλον μας πάνω στη δική μας γη, να μεταβιβάσουμε αξία και προοπτική στα παιδιά μας.
Η κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι η ενότητα της χώρας δεν χτίζεται με περιφρόνηση προς τις περιφέρειες. Η περιβαλλοντική προστασία δεν είναι άλλοθι για κοινωνική αδικία. Και το κράτος δικαίου απαιτεί συμμετοχή, διαφάνεια και σεβασμό στην τοπική δημοκρατία.
⸻
Δεν είμαστε θεατές. Είμαστε οι φύλακες του τόπου μας. Και θα συνεχίσουμε να παλεύουμε γι’ αυτόν.
English 
Greek