Τα αποτελέσματα της ευρωκάλπης του 2024 προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις και προβληματισμούς στα επιτελεία των μεγάλων κομμάτων όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η αποχή από τις εκλογές έφτασε σε ανησυχητικά επίπεδα αποτελώντας τον βασικό πρωταγωνιστή ή αλλιώς τον «νικητή» αυτής της αναμέτρησης. Παράλληλα, η άνοδος της ακροδεξιάς, αν και διασπασμένη, είναι αξιοσημείωτη, όπως και οι βαριές ήττες για τους ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας, που παραδοσιακά καθοδηγούν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό το νέο πολιτικό σκηνικό όχι μόνο δεν μπορεί να αγνοηθεί αλλά πρέπει να μελετηθεί και να αξιολογηθεί άμεσα επανατοποθετώντας τις αξίες και τα ιδανικά που πρεσβεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη σωστή τους βάση μη αφήνοντας περιθώριο σε ακροδεξιά παραληρήματα να βρίσκουν εύφορο έδαφος.
Άμεσα φαίνεται πως ήταν και τα αντανακλαστικά της Ευρώπης μετά τα αποτελέσματα. Στην Ελλάδα, οκτώ κόμματα κέρδισαν έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ έχουν ήδη ξεκινήσει οι συζητήσεις για κυβερνητικό ανασχηματισμό και το μέλλον της κεντροαριστεράς. Τα κόμματα στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας αποκόμισαν τα μεγαλύτερα οφέλη από την ψήφο διαμαρτυρίας, ενώ το ΚΚΕ ενίσχυσε τη δύναμή του προσελκύοντας αριστερούς ψηφοφόρους. Μία από τις εκπλήξεις των εκλογών ήταν η άνοδος της “Φωνής Λογικής” της Αφροδίτης Λατινοπούλου. Η Γαλλία οδεύει προς πρόωρες εκλογές και ραγδαίες εξελίξεις προβλέπονται και σε άλλες χώρες.
Τα μετρήσιμα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών
Οι Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου ανέδειξαν 21 νέους εκπροσώπους της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε μια εκλογική αναμέτρηση με ιστορικό ρεκόρ αποχής, καθώς η συμμετοχή ήταν μόλις στο 41,39%, είναι σημαντικό να αναλύσουμε τα δεδομένα που προέκυψαν από τις κάλπες.
Στις Ευρωεκλογές του 2024 ψήφισαν 4.062.092 από τους συνολικά 9.814.685 εγγεγραμμένους ψηφοφόρους. Από τα ψηφοδέλτια που βρέθηκαν στην κάλπη, το 97,88% ήταν έγκυρα (3.976.085 ψήφοι), 1,36% ήταν άκυρα (55.283 ψήφοι), και 0,76% ήταν λευκά (30.714 ψήφοι). Οι 21 νέοι ευρωβουλευτές της Ελλάδας εκλέχθηκαν από οκτώ κόμματα που πέρασαν το εκλογικό όριο του 3%.
Η Ελλάδα βάφτηκε «μπλε» για ακόμη μια φορά, με τη Νέα Δημοκρατία να επικρατεί σε όλες σχεδόν τις εκλογικές περιφέρειες, εκτός από δύο στην Κρήτη όπου προηγήθηκε το ΠΑΣΟΚ και δύο στη Θράκη όπου πρώτευσε το Κόμμα Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας.
Η Νέα Δημοκρατία κατέγραψε τα υψηλότερα ποσοστά της στη Λακωνία με 35,62%. Ποσοστά άνω του 30% έλαβε σε άλλες 13 περιφέρειες, με τις καλύτερες επιδόσεις στον Βόρειο Τομέα Αθηνών, στη Χίο, στην Ανατολική Αττική, την Καρδίτσα και την Α’ Πειραιώς.
Από τη μεριά του ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατόρθωσε να βγει πρώτος σε καμία περιφέρεια. Τα υψηλότερα ποσοστά του κατέγραψε στην Άρτα με 22,66%. Ακολούθησαν η Κεφαλονιά (20,59%), η Κέρκυρα (19,33%), ο Δυτικός Τομέας Αθηνών (18,87%), η Αχαΐα (18,35%), και η Β’ Πειραιώς (18,33%).
Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε την πρώτη θέση στο Λασίθι με 29,37% και στο Ηράκλειο με 26,41%, ενώ κατέγραψε υψηλά ποσοστά και στο Ρέθυμνο με 25,04% και στην Ηλεία με 22,66%. Η Ελληνική Λύση και η Νίκη ενίσχυσαν τα ποσοστά τους προσελκύοντας απογοητευμένους ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας, ενώ το ΚΚΕ διατήρησε τα ποσοστά του κατορθώνοντας μάλιστα μια μικρή ενίσχυση.
Πώς ψήφισαν στην Κεφαλονιά
Στην Κεφαλονιά, η Νέα Δημοκρατία έλαβε 3.701 ψήφους, με την υποψήφια Ελεονώρα Μελέτη να αναδεικνύεται πρώτη στην προτίμηση των ψηφοφόρων αποσπώντας 1.286 σταυρούς. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ συγκέντρωσε 3.054 ψήφους, με τον Νικόλα Φαραντούρη να λαμβάνει 2.276 σταυρούς, ενώ η Μαρία Μπεκατώρου έλαβε 484 σταυρούς. Δυσμενή αίσθηση και πολλά ερωτήματα προκαλεί το υψηλό ποσοστό αποχής στο νησί, με το 70,87% των ψηφοφόρων να μην προσέρχεται στις κάλπες. Παρά τη βελτίωση από το 79,89% στις Περιφερειακές εκλογές του 2023, η αποχή παραμένει σημαντική. Αναφορικά με το υψηλό ποσοστό αποχής, ο δήμαρχος Αργοστολίου Θεόφιλος Μιχαλάτος δήλωσε σχετικά στην Kefalonian Globe λέγοντας πως «Το κύριο χαρακτηριστικό των φετινών Ευρωεκλογών ήταν η μεγάλη αποχή των ψηφοφόρων από τις κάλπες τόσο σε τοπικό και εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το γεγονός αυτό, που δεν ήταν αναμενόμενο σε τέτοια ευρεία έκταση, έχει προβληματίσει τους πολιτειακούς θεσμούς, οι οποίοι καλούνται να προβούν άμεσα σε διορθωτικές κινήσεις, προκειμένου να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων στο πολιτικό σύστημα».
Ο δήμαρχος Ληξουρίου Γιώργος Κατσιβέλης μιλώντας στην Kefalonian Globe ανέφερε σχετικά με τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών ανά την Ελλάδα πως «η αποχή που ήταν ο μεγάλος νικητής, φαινόταν καθώς οι ψηφοφόροι όλης της Ευρώπης έχουν απογοητευτεί από τις πολιτικές που εφαρμόζονται και μέρα με τη μέρα αμφισβητούν το Ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων δείχνει το αδιέξοδο που έχουν οδηγήσει τους πολίτες προβλήματα όπως η οικονομία, η ασφάλεια, η αβεβαιότητα, που κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα λύσει έτσι ο λαϊκισμός βρίσκει πρόσφορο έδαφος». Παράλληλα τόνισε πως το μήνυμα που έστειλαν οι πολίτες προς την κυβέρνηση είναι « να προχωρήσουν πιο γρήγορα οι μεταρρυθμίσεις και το κράτος μας να γίνει επιτέλους Ευρωπαϊκό, και να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερο θάρρος την αισχροκέρδεια, την ασφάλεια των πολιτών και την απόδοση της δικαιοσύνης».
Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με τη χαμηλή συμμετοχή των κατοίκων των Επτανήσων αλλά και ειδικότερα της Κεφαλονιάς ο κ. Κατσιβέλης σχολίασε πως «τα κόμματα δεν έδωσαν στους ψηφοφόρους να καταλάβουν τι διακυβεύεται στις εκλογές σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το κοινό μας μέλλον, αναλώθηκαν σε εσωστρεφή στείρα αντιπαράθεση που ο κόσμος έχει βαρεθεί». Παράλληλα, απαντώντας σε ερώτηση για το αν οι τοπικές αρχές έχουν επαρκή στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο ίδιος απάντησε πως «οι τοπικές Αρχές ουσιαστικά πάσχουν από αδυναμία να υποστηρίξουν το ρόλο τους όπως αντίστοιχα κάνουν οι τοπικές Αρχές στα Ευρωπαϊκά κράτη, καθώς δεν διαθέτουμε ούτε επαρκείς πόρους ούτε εξειδικευμένο προσωπικό. Έτσι πολλές φορές δεν έχουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Θα πρέπει να υπάρξει μια ολιστική παρέμβαση από το Ελληνικό κράτος σε συνεργασία με την Ε.Ε ώστε να οργανωθούν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες με ανάλογο προσωπικό που θα κατευθύνει τις υπηρεσίες».
Σημειώνεται πως πολλοί υποψήφιοι αλλά και εκλεγμένοι έχουν ιδιαίτερη σύνδεση με το νησί της Κεφαλονιάς. Μάλιστα, ο δήμαρχος Σάμης Παναγής Δρακουλόγκωνας εξέφρασε δημόσια μέσω ανακοίνωσης τα συγχαρητήριά του στην Ελεονώρα Μελέτη και τον Νικόλα Φαραντούρη για την εκλογή τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τονίζοντας πως «η παρουσία τους και η συμμετοχή τους στον κορυφαίο θεσμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιποιεί μέγιστη τιμή σε όλους εμάς τους συντοπίτες και συνδημότες τους». Από τη μεριά του ο δήμαρχος Αργοστολίου, Θεόφιλος Μιχαλάτος επισήμανε στη Kefalonian Globe πως «η εκλογή του κου Φαραντούρη και της κας Μελέτη, είναι πολύ σημαντική, καθώς η ύπαρξη δύο Κεφαλλονιτών στο Ευρωκοινοβούλιο, μόνο θετικό αντίκτυπο μπορεί να έχει για τα νησιά μας. Είναι και οι δύο άριστοι γνώστες των δυνατοτήτων του τόπου μας, και μέσα από την αξιοποίηση ευρωπαϊκών εργαλείων και πόρων, μπορούν να προσφέρουν τα μέγιστα στην τοπική ανάπτυξη και ευημερία. Εμείς, ως Δήμος, σε αυτήν την πορεία τους θα είμαστε συνοδοιπόροι με γνώμονα την προάσπιση των τοπικών συμφερόντων».
Πώς Ψήφισαν οι Ψηφοφόροι
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το προφίλ των ψηφοφόρων σε ολόκληρη τη χώρα. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ποιοτική ανάλυση του exit poll, οι νέοι ηλικίας 17-24 ετών ανά την Ελλάδα έδωσαν την πρωτιά στον ΣΥΡΙΖΑ με ποσοστό 20,8%, ενώ η Νέα Δημοκρατία συγκέντρωσε 17,1%. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ ακολούθησε με 11%, το ΚΚΕ με 7,4%, η Ελληνική Λύση με 5,9%, και η Νίκη με 4,5%.
Οι συνταξιούχοι, από την άλλη, προτίμησαν τη Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 38,9%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε 17,4%. Το ΠΑΣΟΚ συγκέντρωσε 14,4%, το ΚΚΕ 8,7%, η Ελληνική Λύση 8%, η Νίκη 2,3%, και η Πλεύση Ελευθερίας 2,1%.
Οι απώλειες της Νέας Δημοκρατίας στον κεντρώο χώρο ήταν η κύρια αιτία της πτώσης των ποσοστών της. Σύμφωνα με την ανάλυση των ποιοτικών στοιχείων του exit poll, οι ψηφοφόροι του κέντρου επέλεξαν κυρίως την αποχή παρά τη μετακίνηση σε άλλο κόμμα. Η ανάλυση του exit poll από τον διευθυντή της Pulse, Γιώργο Αράπογλου στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ, έδειξε ότι η Νέα Δημοκρατία έχασε 12-13% στον κεντρώο χώρο, ποσοστό που είναι αντίστοιχο με την απώλεια που κατέγραψε το κυβερνών κόμμα σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του 2023.
Οι κεντροδεξιοί ψηφοφόροι στήριξαν κυρίως τη Νέα Δημοκρατία (68,6%), ενώ οι κεντροαριστεροί επέλεξαν τον ΣΥΡΙΖΑ (37,4%). Οι κεντρώοι ψηφοφόροι έδωσαν 30,9% στο ΠΑΣΟΚ, 21,5% στη Νέα Δημοκρατία, και 8,6% στον ΣΥΡΙΖΑ. Η Ελληνική Λύση έλαβε το 9,8% των κεντρώων ψηφοφόρων, ενώ το 13,7% στράφηκε σε άλλο κόμμα. Οι αριστεροί ψηφοφόροι επέλεξαν τον ΣΥΡΙΖΑ (33,9%), το ΚΚΕ (23,3%), το ΠΑΣΟΚ (15,6%), και τη Νέα Δημοκρατία (2%).
Η μεγάλη ομάδα των αναποφάσιστων ψηφοφόρων, που αντιπροσωπεύει το 13,1%, αποφάσισε τι θα ψηφίσει την ημέρα των εκλογών, ενώ το 12,1% την τελευταία εβδομάδα.
Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων (62,8%) ψήφισε με γνώμονα να στείλει ένα μήνυμα δυσαρέσκειας προς τη Νέα Δημοκρατία, ενώ το 31,8% ψήφισε έχοντας κατά νου την ανάγκη για σταθερότητα.
Ποια πρόσωπα θα πάνε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανά κόμμα
Νέα Δημοκρατία (ΝΔ): 7 Ευρωβουλευτές
Γεώργιος Αυτιάς – 310.876 σταυροί
Ευάγγελος-Βασίλειος Μεϊμαράκης – 261.123 σταυροί
Ελίζα Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη – 247.452 σταυροί
Διονύσιος-Φρέντης Μπελέρης – 238.801 σταυροί
Ελεονώρα Μελέτη – 173.815 σταυροί
Εμμανουήλ Κεφαλογιάννης – 162.494 σταυροί
Δημήτριος Τσιόδρας – 157.731 σταυροί
ΣΥΡΙΖΑ: 4 Ευρωβουλευτές
Κωνσταντίνος Αρβανίτης – 154.800 σταυροί
Νικόλαος Φαραντούρης – 136.973 σταυροί
Νικόλαος Παππάς – 128.078 σταυροί
Έλενα Κουντουρά – 114.963 σταυροί
ΠΑΣΟΚ: 3 Ευρωβουλευτές
Νικόλαος Παπανδρέου – 123.294 σταυροί
Ιωάννης Μανιάτης – 108.231 σταυροί
Αθανάσιος (Σάκης) Αρναούτογλου – 92.087 σταυροί
Ελληνική Λύση: 2 Ευρωβουλευτές
Εμμανουήλ Φράγκος – 110.699 σταυροί
Γαλάτω Αλεξανδράκη – 51.465 σταυροί
ΚΚΕ: 2 Ευρωβουλευτές
Λευτέρης Νικολάου-Αλαβάνος – 108.604 σταυροί
Κωνσταντίνος Παπαδάκης – 106.668 σταυροί
Νίκη: 1 Ευρωβουλευτής
Νίκος Αναδιώτης – 42.066 σταυροί
Πλεύση Ελευθερίας: 1 Ευρωβουλευτής
Μαρία Ζαχαρία – 23.199 ψήφοι
Φωνή Λογικής: 1 Ευρωβουλευτής
Αφροδίτη Λατινοπούλου – 58.981 σταυροί
Τα πιο «φτωχά» βιογραφικά κέρδισαν
Η ανάλυση του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών ανέδειξε πως οι Έλληνες ψηφοφόροι προτίμησαν να ψηφίσουν άνδρες άνω των 50 ετών και με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο από τον μέσο όρο των υποψηφίων. Μάλιστα, δόθηκε έμφαση στους δημοσιογράφους με το 24% των εκλεγμένων να ασκούν το δημοσιογραφικό επάγγελμα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό επί των υποψηφίων ήταν μόνο 7,5%. Παρακάτω θα δείτε αναλυτικά τα ποσοστά όπως φαίνονται στην ανάλυση του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
Φύλο: 71% άνδρες, 29% γυναίκες.
Ηλικία: Προτίμηση στους άνδρες άνω των 50 ετών.
Επάγγελμα:
24% δημοσιογράφοι
14% νομικοί/δικηγόροι
10% πανεπιστημιακοί
Εκλογή: 66,7% των ευρωβουλευτών της περιόδου 2019-2024 επανεκλέχθηκαν.
Αποχή
Η αναλυτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών του 2023 στην Ελλάδα αναδεικνύει την υψηλή αποχή ως κεντρικό χαρακτηριστικό, φτάνοντας σχεδόν το 60% σε εθνικό επίπεδο και υπερβαίνοντας το 50% σε σχεδόν όλους τους νομούς. Η Φλώρινα ξεχωρίζει ως πρωταθλήτρια της αποχής με ποσοστό 73,37%, ακολουθούμενη από την Κεφαλληνία με 70,87% και τη Λακωνία με 69,69%. Το κύριο μήνυμα των εκλογών είναι η αποδοκιμασία της κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος ενισχύοντας την «αντισυστημική» ψήφο. Όπως αναφέρουν σχετικές εκτιμήσεις, ένας από τους λόγους της πρωτοφανούς χαμηλής συμμετοχής στις κάλπες ήταν η «κούραση» από τις αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις που έχουν διεξαχθεί στη χώρα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο (διπλές βουλευτικές εκλογές, αυτοδιοικητικές και ευρωπαϊκές εκλογές).
Παράλληλα, ένας άλλος λόγος, που πιθανώς έπαιξε τον ρόλο του στη μείωση της συμμετοχής, ήταν η μεγάλη διαφορά που διατηρεί το πρώτο κόμμα από τα υπόλοιπα, κάτι που δημιούργησε σε ορισμένους την αίσθηση ότι το αποτέλεσμα είχε κριθεί. Κατά πολλούς, όμως, η χαμηλή συμμετοχή είναι κυρίως αποτέλεσμα της μακροχρόνιας κρίσης στην πολιτική εκπροσώπηση και δυσπιστίας στους θεσμούς.
Η κατάταξη των Δήμων της αποχής:
- Φλώρινας: 73,37%
- Κεφαλληνίας: 70,87%
- Λακωνίας: 69,69%
- Δωδεκανήσου: 67,45%
- Αρκαδίας: 65,57%
- Λέσβου: 65,52%
- Κέρκυρας: 65,40%
- Ευρυτανίας: 65,18%
- Θεσπρωτίας: 64,73%
- Ζακύνθου: 64,59%
- Δράμας: 64,48%
- Ξάνθης: 64,40%
- Ροδόπης: 64,34%
- Σερρών: 64,33%
- Λευκάδας: 64,21%
- Μεσσηνίας: 63,64%
- Χίου 63,59%
- Ηλείας: 62,71%
- Β’ Δυτικής Αττικής: 62,57%
- Καστοριάς: 62,48%
- Σάμου: 62,47%
- Καβάλας: 62,13%
- Κιλκίς: 61,81%
- Έβρου: 60,93%
- Κυκλάδων: 59,90%
Η επόμενη μέρα…
Οι ευρωεκλογές του 2024 αποκαλύπτουν την ανάγκη για ανασυγκρότηση και νέα στρατηγική στα ελληνικά πολιτικά κόμματα, με το ΠΑΣΟΚ να βρίσκεται στο επίκεντρο της εσωκομματικής διαμάχης και τον ΣΥΡΙΖΑ να προσπαθεί να ανασυγκροτήσει τον προοδευτικό χώρο.
Συγκεκριμένα, το ΠΑΣΟΚ βιώνει έντονες εσωκομματικές αναταράξεις και ηγετική αμφισβήτηση του Νίκου Ανδρουλάκη. Στελέχη όπως ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος ζητούν αλλαγή ηγεσίας και επιτάχυνση των εσωκομματικών εκλογών με στόχο ένα «ηγετικό, πολιτικό, οργανωτικό Restart». Την ίδια ώρα, ο Νίκος Παπανδρέου τονίζει την ανάγκη άμεσης παρέμβασης της βάσης του κόμματος, ενώ η Μιλένα Αποστολάκη εκφράζει προβληματισμό για την περιορισμένη άνοδο του κόμματος και την αποτυχία επίτευξης της δεύτερης θέσης. Ανάλογες ανησυχίες έχουν εκφράσει και άλλα στελέχη του κόμματος όπως η Νάντια Γιαννακοπούλου και ο Παύλος Γερουλάνος. Η Χαριλάου Τρικούπη, με τη σειρά της, προσπαθεί να περιορίσει τη συζήτηση, διαβεβαιώνοντας ότι το χρονοδιάγραμμα των εσωκομματικών εκλογών και διαδικασιών θα τηρηθεί και δεν θα επιτραπεί εσωστρέφεια.
Την ίδια στιγμής, ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να χάνει δυνάμεις, αν και παραδοσιακά οι ευρωεκλογές ευνοούν το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μάλιστα, σημειώνεται πως ο Στέφανος Κασσελάκης απηύθυνε κάλεσμα στο ΠΑΣΟΚ να συνεργαστούνε κοινοβουλευτικά.
Συνοψίζοντας, οι ευρωεκλογές του 2024 στην Ελλάδα αποτέλεσαν ένα ισχυρό μήνυμα αποδοκιμασίας προς την κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα γενικότερα, με την υψηλή αποχή να αποτυπώνει την απόσταση και τη δυσπιστία των πολιτών. Η εκλογική αναμέτρηση ανέδειξε την ανάγκη για ανανέωση και αποτελεσματική ανταπόκριση στις κοινωνικές ανησυχίες, γεγονός που μεταφράζεται πως η πορεία προς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στις πολιτικές δομές απαιτεί νέες προσεγγίσεις και στρατηγικές.
Greek 
English